A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 27 (890) z dnia 20.09.2015

Ewidencja kosztów usług windykacyjnych

Spółka zleca firmie windykacyjnej odzyskanie wierzytelności od swoich kontrahentów, dokonując przelewu powierniczego. Dług odzyskiwany jest razem z odsetkami. Jak zaksięgować fakturę dotyczącą wynagrodzenia za usługi windykacyjne? Czy koszt taki powinien obciążyć koszty rodzajowe, czy pozostałe koszty operacyjne?

Koszty usługi wykonanej przez firmę windykacyjną mogą być zaliczone do kosztów działalności operacyjnej jednostki.

Firmy windykacyjne, w celu świadczenia usługi windykacji należności, dokonują nabycia wierzytelności na podstawie umowy określanej potocznie przelewem powierniczym. Przelew powierniczy nie jest niczym innym, jak zleceniem windykacji należności, z przeniesieniem na windykatora praw przysługujących wierzycielowi, przy czym dokonanie przelewu powierniczego nie skutkuje przejęciem ryzyka niewypłacalności dłużnika. Czynności tej dokonuje się wyłącznie dla potrzeb prawa procesowego. Dzięki temu firma windykacyjna może występować przeciwko dłużnikowi jako wierzyciel, a więc być stroną postępowania cywilnoprawnego. Powierniczy przelew wierzytelności dokonywany jest na podstawie umowy, która nie została uregulowana wprost w przepisach prawa cywilnego (jest to tzw. umowa nienazwana).

Na podstawie takiej umowy, wierzyciel otrzymuje zapłatę za wierzytelność w ustalonej wysokości dopiero wówczas, gdy powiernik (firma windykacyjna) wyegzekwuje ją od dłużnika. Umowy powierniczego przelewu wierzytelności zawierają często również postanowienie mówiące o przelaniu wierzytelności z powrotem na jej zbywcę po upływie określonego czasu, gdy nie uda się jej w całości bądź w części wyegzekwować (tzw. zwrotny przelew wierzytelności, cesja zwrotna).

Wyegzekwowane kwoty firma windykacyjna przelewa na rzecz wierzyciela, za co pobiera wynagrodzenie.

W praktyce jednostki korzystają z usług firm windykacyjnych zarówno przy windykacji należności przeterminowanych (po terminie płatności), jak i w celu przyspieszenia windykacji - dla uniknięcia zatorów płatniczych. Koszty usług windykacyjnych w takich przypadkach zalicza się do kosztów podstawowej działalności operacyjnej. Koszty takie ewidencjonuje się wówczas na kontach zespołu 4 jako "Usługi obce". W jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach zespołu 5 koszty windykacji zwiększają koszty ogólnego zarządu ewidencjonowane na koncie 55 "Koszty zarządu".

Przykład

Jednostka zleciła firmie windykacyjnej odzyskanie wierzytelności od swojego kontrahenta. Dług w kwocie 15.000 zł został odzyskany razem z odsetkami o wartości 2.000 zł. Odsetki na dzień ich naliczenia zaliczone zostały do przychodów finansowych. Za usługę windykacji otrzymano fakturę na kwotę 1.230 zł brutto (w tym VAT 230 zł).

Jednostka ewidencjonuje koszty na kontach zespołu 4 i 5.

Dekretacja:

Opis operacji:	Kwota	Konto
Opis operacji:	Kwota	Wn	Ma
1. Otrzymanie od firmy windykacyjnej należności pomniejszonej o jej wynagrodzenie: 17.000 zł - 1.230 zł =	15.770 zł	13-0	24
2. Faktura za usługę windykacji:
a) wartość brutto:	1.230 zł	30	24
b) VAT podlegający odliczeniu:	230 zł	22-1	30
c) wartość netto:	1.000 zł	40-2	30
oraz jednoczesne przeksięgowanie na konto zespołu 5:	1.000 zł	55	49
3. Przeksięgowanie wyegzekwowanej należności na konto dłużnika (należność główna: 15.000 zł + odsetki 2.000 zł w momencie ich naliczenia zaewidencjonowane: Wn konto 20, Ma konto 75-0):	17.000 zł	24	20

Księgowania:

Jeżeli na wierzytelność wyegzekwowaną przez firmę windykacyjną jednostka dokonała wcześniej - na podstawie art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości - odpisu aktualizującego jej wartość, zapisem:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne"
lub w części dotyczącej odsetek 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące",

to w momencie odzyskania długu będzie miał zastosowanie art. 35c ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu, ustanie przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego powoduje, iż równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu powinna zwiększyć wartość danego składnika aktywów. Równocześnie wartość ta powinna zostać zaliczona odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych, co podlega ewidencji:

- Wn konto 28,
- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne"
lub 75-0 "Przychody finansowe".

Dodajmy, że inaczej ewidencjonuje się koszty oraz przychody związane z dochodzeniem należności na drodze sądowej. Koszty takie uznaje się za koszty pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki i zalicza do pozostałych kosztów/przychodów operacyjnych.