Gazeta Podatkowa nr 54 (1720) z dnia 6.07.2020
Podatki w księgach rachunkowych
Jednostki prowadzące księgi rachunkowe mogą być podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych i innych podatków, np. VAT, od nieruchomości, PCC. Trzeba wiedzieć jak te różne podatki prawidłowo ujmować w księgach rachunkowych.
Zaliczki na podatek dochodowy
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (m.in. spółki komandytowo-akcyjne, spółki z o.o., spółki akcyjne) wpłacający w trakcie roku podatkowego miesięczne zaliczki na podatek dochodowy w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek za poprzednie miesiące księgują je w miesiącu, którego dotyczą, np. zapisem:
- Wn konto 87-1 "Podatek dochodowy od osób prawnych - zaliczki",
- Ma konto 22-0 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu pdop".
Zapłatę zobowiązania wobec urzędu skarbowego księguje się:
- Wn konto 22-0,
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
W przypadku gdy w trakcie roku zaliczka za dany miesiąc będzie niższa od sumy zaliczek za poprzednie miesiące lub wystąpi strata i nie będzie zaliczki do zapłaty, można skorygować zapisy na koncie 87-1 do kwoty faktycznie należnej zaliczki na podatek dochodowy za dany miesiąc, a na koncie 22-0 do kwoty rzeczywistych rozrachunków z budżetem z tytułu tego podatku. Nadwyżkę między zapłaconą w ubiegłym miesiącu zaliczką na pdop a zaliczką należną za bieżący miesiąc ujmuje się: Wn konto 22-0, Ma konto 87-1. Nic się jednak nie stanie, jeśli w trakcie roku jednostka nie dokona takiej korekty zapisów. Natomiast ważne jest, by na koniec roku obrotowego na koncie 87-1 znajdowała się kwota podatku zgodna z rocznym zeznaniem podatkowym.
W sytuacji gdy jednostka opłaca zaliczki na podatek dochodowy w formie uproszczonej, może je bieżąco księgować:
- Wn konto 65-0 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe - uproszczone zaliczki na pdop",
- Ma konto 22-0.
Zapłatę zaliczek ujmuje się na ogólnych zasadach:
- Wn konto 22-0,
- Ma konto 13-0.
Natomiast zaliczki na pdop ustalone od rzeczywistego dochodu księguje się wtedy:
- Wn konto 87-1,
- Ma konto 65-0.
Saldo Wn konta 65-0 oznaczać będzie w takiej sytuacji nadpłatę zaliczek na podatek dochodowy, zaś saldo Ma - niedopłatę. Na koniec roku obrotowego saldo konta 65-0 należy przenieść na konto 22-0.
Warto nadmienić, że jeśli w przedsiębiorstwach osób fizycznych, spółkach cywilnych i jawnych osób fizycznych, spółkach partnerskich lub spółkach komandytowych podatek dochodowy za właścicieli czy wspólników opłacają te podmioty, podatek ten nie podlega ujęciu na koncie 87-1 tylko 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z właścicielem/wspólnikiem z tytułu podatku dochodowego).
Podatek od przychodów z budynków
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych obowiązani do opłacania podatku od przychodów ze środka trwałego będącego budynkiem naliczony co miesiąc podatek księgują:
- Wn konto 87-2 "Podatek dochodowy od osób prawnych - podatek od przychodów z budynków",
- Ma konto 22-4 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku od przychodów z budynków".
Zapłatę tego podatku księguje się:
- Wn konto 22-4,
- Ma konto 13-0.
Kwotę zapłaconego za dany miesiąc podatku od przychodów z budynków podatnicy odliczają od miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy. Zatem po zaksięgowaniu ustalonej kwoty tej zaliczki wprowadza się kwotę zapłaconego podatku od przychodów z budynków zapisem:
- Wn konto 22-0,
- Ma konto 87-1.
Podatnicy mogą nie wpłacać podatku od przychodów z budynków, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na podatek za dany miesiąc. Jednak podatek od przychodów z budynków należy ujmować w księgach rachunkowych także wtedy, gdy zaliczka na podatek dochodowy jest wyższa od tego podatku i podatnik nie płaci go (przykład).
|
Przykład Założenia
Dekretacja
Księgowania  |
||||||||||||||||||||||
Kwotę zapłaconego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku od przychodów z budynków odlicza się od podatku obliczonego za rok podatkowy. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu rocznym. Kwota podatku od przychodów z budynków nieodliczona od podatku w zeznaniu podatkowym podlega zwrotowi na wniosek podatnika na zasadach określonych w ustawie o pdop - na rachunek bankowy podatnika lub jako zaliczenie na poczet zaliczek na podatek dochodowy należnych w następnym roku.
Jeżeli prawdopodobieństwo uzyskania zwrotu podatku od przychodów z budynków nieodliczonego w zeznaniu podatkowym jest w ocenie jednostki wysoce prawdopodobne, to wskazane jest ujęcie jego kwoty w roku, którego podatek ten dotyczy, zapisem:
- Wn konto 65-2 "Pozostałe rozliczenia międzyokresowe - aktywa z tytułu nieodliczonego podatku od przychodów z budynków",
- Ma konto 87-2.
Zwrot podatku od przychodów z budynków ujmuje się w księgach roku następnego:
a) w przypadku wpływu na rachunek bieżący
- Wn konto 13-0,
- Ma konto 65-2.
b) w przypadku zaliczenia na poczet zaliczek na podatek dochodowy w tym roku
- Wn konto 22-0,
- Ma konto 65-2.
Jeżeli jednostka nie aktywowała podatku od przychodów z budynków nieodliczonego w zeznaniu rocznym i wystąpiła z wnioskiem o jego zwrot, to uzyskanie tego zwrotu w księgach roku następnego powinna ująć z uwzględnieniem przepisów art. 54 ustawy o rachunkowości.
Trzeba dodać, że jeśli przedsiębiorstwa osób fizycznych, spółki cywilne i jawne osób fizycznych, spółki partnerskie lub spółki komandytowe opłacają podatek od przychodów z budynków, naliczany co miesiąc podatek ujmuje się w księgach tych podmiotów na odrębnym koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z właścicielem/wspólnikiem z tytułu podatku od przychodów z budynków).
Podatek VAT
Jednostka będąca czynnym podatnikiem VAT kwoty VAT należnego księguje na koncie 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego" (po stronie Ma). Natomiast kwoty VAT naliczonego podlegającego odliczeniu od należnego ujmuje na koncie 22-2 "VAT naliczony i jego rozliczenie" (po stronie Wn). Na koniec miesiąca kwotę VAT należnego za dany miesiąc z konta 22-1 i kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w danym miesiącu z konta 22-2 przeksięgowuje się na konto 22-3 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT", na którym ustala się bieżący stan rozrachunków z urzędem skarbowym z tytułu VAT (dla celów sporządzenia deklaracji VAT). Przy czym na kontach 22-1 oraz 22-2 ewidencjonuje się kwoty VAT w złotych i groszach, a w deklaracji VAT podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego i naliczonego zaokrągla się do pełnych złotych. Powstałe z tych zaokrągleń różnice przeksięgowuje się z konta 22-3 na konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" bądź 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne". Można je również wyksięgowywać bezpośrednio z kont 22-1 i 22-2. Wówczas na konto 22-3 przenoszona jest wartość już po zaokrągleniu.
W sytuacji gdy podatek VAT nie podlega odliczeniu z faktury zakupu, jego wartość uwzględnia się w cenie nabycia zakupionych składników majątku lub w wartości kosztu wskazanej na fakturze - w zależności od rodzaju zakupu. Jest więc księgowany łącznie z kwotą netto na koncie, na którym ujmuje się zakup.
Podatek od nieruchomości
W księgach rachunkowych podatek od nieruchomości za dany rok zasadniczo odnosi się w koszty działalności operacyjnej tego roku. Pod datą deklaracji na podatek od nieruchomości, decyzji bądź dowodu PK sporządzonego na ich podstawie ujmuje się pełną kwotę podatku dotyczącego danego roku (niezależnie od ilości i terminów płatności).
Jeśli kwota tego podatku nie jest w ocenie jednostki istotna, jest to ujęcie jednorazowe. Jeżeli jednak w ocenie jednostki kwota podatku od nieruchomości jest na tyle znacząca, że zarachowanie jej do kosztów jednorazowo mogłoby wpłynąć negatywnie na obraz jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy, to powinna ją rozliczać w czasie. Kwota istotności i przyjęty sposób rozliczania powinny wynikać z zasad (polityki) rachunkowości jednostki. W przypadku gdy jednostka rozlicza wartość podatku od nieruchomości w czasie i prowadzi pełny rachunek kosztów działalności operacyjnej, zapisy mogą być następujące:
a) kwota podatku za cały rok
- Wn konto 40-3 "Koszty według rodzajów - podatki i opłaty",
- Ma konto 22-5 "Rozrachunki publicznoprawne z tytułu podatku od nieruchomości",
b) przeniesienie do rozliczenia w czasie
- Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów",
- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów",
c) odpis w bieżącym miesiącu
- Wn konto zespołu 5,
- Ma konto 64-0.
Można też zastosować uproszczone ujęcie:
a) zarachowanie podatku od nieruchomości na dany rok do rozliczenia w czasie
- Wn konto 64-0,
- Ma konto 22-5,
b) odpis w bieżącym miesiącu
- Wn konto 40-3,
- Ma konto 64-0,
oraz
- Wn konto zespołu 5,
- Ma konto 49.
W sytuacji gdy podatek od nieruchomości dotyczy nieruchomości inwestycyjnej, nie księguje się go w koszty działalności operacyjnej, a na konto 76-1. Jeżeli kwota podatku od nieruchomości jest istotna, ujęcie na koncie 76-1 nastąpi poprzez rozliczenia międzyokresowe, zapisami:
a) kwota podatku od nieruchomości na dany rok do rozliczenia w czasie
- Wn konto 64-0,
- Ma konto 22-5,
b) odpis w bieżącym miesiącu
- Wn konto 76-1,
- Ma konto 64-0.
PCC od zakupu rzeczy
Jeśli przy zakupie rzeczy ruchomej od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jednostka musi zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), w księgach rachunkowych ujmuje się go:
a) gdy zakupiona rzecz nie stanowi środka trwałego
- Wn konto 40-3,
- Ma konto 22-6 "Rozrachunki publicznoprawne z tytułu PCC" lub np. konto 13-0, albo konto 10 "Kasa",
b) gdy zakupiona rzecz zostanie zaliczona do środków trwałych
- Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie",
- Ma konto 22-6, lub np. konto 13-0, albo konto 10.
www.PlanKont.pl - Rozrachunki i roszczenia:
| Baza przykładów ewidencji księgowej zdarzeń gospodarczych | ||
| www.IndeksKsiegowan.Gofin.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
Gofin podpowiada
Kompleksowe opracowania tematyczne
Druki
Darmowe druki aktywne
Kalkulatory
Narzędzia księgowego i kadrowego
Przepisy prawne
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
| ||||||||||||
|
||||||||||||