Plan kont w klubie sportowym

Jak powinien wyglądać plan kont w uczniowskim klubie sportowym otrzymującym dotacje z urzędu miasta? Jak księgować składki członkowskie?

Podstawową jednostką organizacyjną realizującą cele i zadania w zakresie kultury fizycznej jest klub sportowy. Zgodnie z ustawą z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715), klub sportowy działa jako osoba prawna. Szczególnym rodzajem klubu sportowego jest uczniowski klub sportowy. Uczniowski klub sportowy działa na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. nr 79, poz. 855 ze zm.), z wyłączeniem przepisów dotyczących rejestracji. Jest to zatem stowarzyszenie, którego zakres działalności obejmuje prowadzenie uczniowskiego klubu sportowego. Członkami uczniowskiego klubu sportowego mogą być w szczególności uczniowie, rodzice i nauczyciele.

Uwzględniając fakt, iż uczniowski klub sportowy posiada osobowość prawną (działa jak stowarzyszenie), prowadzi on księgi rachunkowe oraz sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.

Ustawa o zmianie ustawy o rachunkowości z dnia 11 lipca 2014 r. wprowadziła uproszczenia w rachunkowości dla jednostek mikro. Jedną z grup jednostek mogących być jednostkami mikro są stowarzyszenia - jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej (w tym przypadku nie są brane pod uwagę takie wielkości jak: suma aktywów, wielkość przychodów czy stan zatrudnienia). Ustawa o rachunkowości wprowadziła poniższe uproszczenia dla jednostek mikro (stowarzyszeń nieprowadzących działalności gospodarczej):

1) możliwość niestosowania zasady ostrożności, tj. możliwość niedokonywania odpisów aktualizujących aktywa oraz tworzenia rezerw,

2) zakaz wyceny aktywów i pasywów według wartości godziwej oraz skorygowanej ceny nabycia,

3) różnica pomiędzy przychodami a kosztami, ustalona w rachunku zysków i strat, zwiększa po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego - odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym; różnica dodatnia może być zaliczona na zwiększenie kapitału podstawowego,

4) możliwość sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego określonego w załączniku nr 4 do ustawy o rachunkowości, składającego się z:

a) informacji ogólnych oraz bilansu,

b) rachunku zysków i strat.

Jednostką mikro może być także stowarzyszenie, gdy prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok, nie przekroczyło co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

1) 1.500.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

2) 3.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,

3) 10 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Należy pamiętać, że aby dana jednostka mogła zostać jednostką mikro, w każdym przypadku konieczna jest decyzja organu zatwierdzającego w tej sprawie.

Wszystkie jednostki stosujące przepisy ustawy o rachunkowości są zobowiązane - zgodnie z jej art. 10 ust. 1 - posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nie zasady (politykę) rachunkowości. Dokumentacja ta powinna zawierać m.in. informacje dotyczące sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej: zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej. Dokumentację przyjętych zasad (politykę) rachunkowości ustala i aktualizuje kierownik jednostki (art. 10 ust. 2). Oznacza to, że kierownik jednostki podejmuje decyzję o stosowaniu przez jednostkę określonego zakładowego planu kont, który umożliwi prawidłowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości.

Biorąc powyższe pod uwagę, klub powinien stosować przepisy ustawy o rachunkowości dostosowując sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych do potrzeb wynikających ze specyfiki działalności, dbając, by przyjęte rozwiązania w zakładowym planie kont zapewniały wyodrębnienie w księgach rachunkowych wszystkich operacji istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej jednostki, zwłaszcza dane konieczne do sporządzenia sprawozdania finansowego w formie i ze szczegółowością wymaganą przepisami ww. ustawy.

Jeżeli chodzi o ewidencję składek członkowskich w klubie, to powinny one stanowić kategorię przychodów z podstawowej działalności operacyjnej.

Natomiast w zakresie ujmowania dotacji ustawa o rachunkowości zawiera następujące generalne regulacje:

1) art. 3 ust. 1 pkt 32 - do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się otrzymane nieodpłatnie środki pieniężne na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych,

2) art. 41 ust. 1 pkt 2 - do rozliczeń międzyokresowych przychodów zalicza się środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł.

Biorąc powyższe pod uwagę, zakładowy plan kont uczniowskiego klubu sportowego (jako jednostki mikro) w zakresie przychodów i kosztów działalności podstawowej przykładowo mógłby być następujący:

1) konto 70 - "Przychody podstawowej działalności operacyjnej (statutowej)",

2) konto 40-0 - "Koszty podstawowej działalności operacyjnej":

a) 40-1 "Amortyzacja",

b) 40-2 "Zużycie materiałów i energii",

c) 40-3 "Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia",

d) 40-4 "Pozostałe koszty".

Natomiast pozostałe konta bilansowe i wynikowe mogą być stosowane - według zasad ogólnych - w przykładowym układzie, z uwzględnieniem specyfiki prowadzonej działalności jednostki:

1) konto 01 - "Rzeczowe aktywa trwałe",

2) konto 02 - "Wartości niematerialne i prawne",

3) konto 03 - "Długoterminowe aktywa finansowe",

4) konto 07 - "Odpisy umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych",

5) konto 10 - "Kasa",

6) konto 13 - "Rachunki bankowe i kredyty",

7) konto 14 - "Krótkoterminowe aktywa finansowe",

8) konto 20 - "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami",

9) konto 22 - "Rozrachunki publicznoprawne",

10) konto 23 - "Rozrachunki z pracownikami",

11) konto 24 - "Pozostałe rozrachunki",

12) konto 31 - "Materiały",

13) konto 64 - "Rozliczenia międzyokresowe",

14) konto 75-0 - "Przychody finansowe",

15) konto 75-1 - "Koszty finansowe",

16) konto 76-0 - "Pozostałe przychody operacyjne",

17) konto 76-1 - "Pozostałe koszty operacyjne",

18) konto 80 - "Fundusz statutowy",

19) konto 82 - "Rozliczenie wyniku finansowego",

20) konto 83 - "Rezerwy",

21) konto 84 - "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",

22) konto 86 - "Wynik finansowy".

Oczywiście mogą być nieujmowane w zakładowym planie kont konta, które nie będą miały zastosowania w klubie, np. konto 03, 14, czy 83. Natomiast konta pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych oraz kosztów i przychodów finansowych - w naszej ocenie - powinny być wyodrębnione (mimo, że prezentacja w rachunku zysków i strat jest łączna jako pozostałe przychody i zyski oraz pozostałe koszty i straty) ze względu na zapisy art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowości, w myśl którego wykazuje się tylko np. nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi. Ponadto plan kont powinien zostać zbudowany w sposób zapewniający prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania oraz rozliczenia podatkowe (odpowiednia ewidencja analityczna).